Innowacja testowana pod nazwą
Urząd pracy dostępny dla osób z niepełnosprawnością intelektualną – model naturalnej asystentury
Kategoria
Prawa konsumenckie i Urzędy pracy
Innowator
Polska Federacja Zatrudnienia Wspomaganego (PFZW)
Krótki opis innowacji
Innowacja społeczna polega na przygotowaniu kadr powiatowych urzędów pracy (PUP) do naturalnej asystentury w zakresie wsparcia klienta z niepełnosprawnością intelektualną. Obejmuje odpowiednie przeszkolenie pracowników urzędów pracy w obszarze obsługi osoby z niepełnosprawnością intelektualną w urzędzie, dostarczenie im materiałów oraz narzędzi pozwalających na bardziej efektywną pracę z taką osobą. Taki rodzaj wsparcia pozwoli osobom z niepełnosprawnościami na samodzielne, pełne zapoznanie się z usługami i instrumentami rynku pracy i podjęcie decyzji o skorzystaniu z oferty, w oparciu o uzyskaną wiedzę (pełne podejście podmiotowe).
Potencjalni użytkownicy
Innowacja może być wykorzystana przez publiczne służby zatrudnienia, a także prywatne jednostki działające w obszarze rynku pracy, np. agencje zatrudnienia (prowadzone przez organizacje pozarządowe i komercyjne).
Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną (PSONI) wraz z Polską Federacją Zatrudnienia Wspomaganego (PFZW) będą starać się uzyskać rekomendacje od MRPiPS.
Z uzyskanych danych w toku ewaluacji wynika, że pracownicy PUP głównie biorą udział w szkoleniach rekomendowanych przez MRPiPS lub też szkoleniach związanych ze zmianami ustawy o promocji zatrudnienia.
Szczegółowy opis innowacji
Innowacja społeczna zakłada przygotowanie kadr powiatowych urzędów pracy (PUP) do naturalnej asystentury w zakresie wsparcia klienta z niepełnosprawnością intelektualną. Obejmuje odpowiednie przeszkolenie pracowników urzędów pracy w obszarze obsługi osoby z niepełnosprawnością intelektualną w urzędzie, dostarczenie im materiałów, narzędzi pozwalających na bardziej efektywną pracę z klientem.
Pierwszym elementem innowacji jest pakiet edukacyjny wraz z niezbędnymi narzędziami dla pracowników PUP mających bezpośredni kontakt z klientami urzędu. Pozwala on na stworzenie w strukturach PUP naturalnego wsparcia asystenckiego dla osób z niepełnosprawnością intelektualną w zakresie korzystania z oferty urzędu. Innowacyjnym rozwiązaniem jest wykorzystanie potencjału pracowników PUP, którzy po odpowiednim przeszkoleniu i wyposażeniu w narzędzia będą mogli bezpośrednio udzielać wsparcia klientowi z niepełnosprawnością intelektualną, w tym prowadzić poradnictwo indywidualne i grupowe, pośrednictwo pracy oraz przygotowywać wszelkie informacje pisemne zgodnie z zasadami uniwersalnego projektowania i pełnej dostępności.
Proponowane rozwiązanie jest bardziej efektywne od dotychczasowej praktyki, gdzie urzędy pracy mogą zatrudniać specjalistów do wsparcia w kontakcie z osobami z niepełnosprawnościami. W praktyce to rozwiązanie jest nieskuteczne, ponieważ w wielu urzędach nie ma zatrudnionych takich osób, ewentualnie trzeba się umówić na konkretny termin ze specjalistą (najczęstszy jest dostęp do tłumaczy j. migowego). Niestety najczęściej urząd pracy w ogóle nie zapewnia dostępu do usług specjalisty znającego potrzeby osób z niepełnosprawnością intelektualną. Ponadto takie rozwiązanie powoduje, że osoba z niepełnosprawnością intelektualną jest traktowana w sposób przedmiotowy, a nie naturalny – podmiotowy. Przez to osoby z niepełnosprawnością intelektualną nie są bezpośrednimi klientami, w konsekwencji najczęściej nie korzystają w ogóle z usług Publicznych Służb Zatrudnienia (PSZ).
Kluczowe elementy pakietu edukacyjnego:
- Podręcznik instruktażowy w zakresie komunikowania się i obsługi osób z niepełnosprawnością intelektualną w PUP wraz z zasadami przygotowywania informacji dostępnej i łatwej do zrozumienia oraz film instruktażowy o tej samej tematyce. Materiały przygotowane są w formie umożliwiającej dystrybucję za pośrednictwem mediów elektronicznych, co umożliwiło ich upowszechnienie dla wszystkich PUP w Polsce bez dodatkowych nakładów finansowych.
- Zestaw szkoleniowy dla pracowników PUP (6-godzinne szkolenie warsztatowe o zakresie tematycznym zawartym w podręczniku instruktażowym). Zestaw zawiera szczegółowy scenariusz zajęć wraz z propozycją konkretnych ćwiczeń oraz opisem materiałów dydaktycznych.
Drugim elementem innowacji jest – stworzony w ramach projektu – przewodnik po usługach i instrumentach rynku pracy dostępnych w PUP. Jest on napisany językiem łatwym do czytania dla osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Ponadto zawiera instrukcje opisujące zawartość dokumentów i formularzy dostępnych w urzędzie oraz sposobem ich wypełniania. Ten element jest kluczowy z punktu widzenia zapewnienia dostępności osobie z niepełnosprawnością intelektualną do samodzielnego poszukiwania informacji. Przewodnik może zostać umieszczony na stronie internetowej powiatowego urzędu pracy, na tablicach informacyjnych, natomiast instrukcje do dokumentów i formularzy są zawsze do nich dołączane.
Sposób finansowania innowacji
W przypadku chęci zamówienia szkolenia ze strony zewnętrznego wykonawcy wymagane jest finansowanie kosztów szkolenia przez użytkownika. Publiczne instytucje rynku pracy, np. urzędy pracy posiadają własne budżety na szkolenia pracowników, co ułatwia stosowanie innowacji w oparciu o środki własne.
Materiały do pobrania
Urząd dostępny dla osoby z niepełnosprawnością intelektualną – Praktyczne wskazówki
Urząd dostępny dla osoby z niepełnosprawnością intelektualną – Scenariusz szkolenia
Osoba z niepełnosprawnością intelektualną w Urzędzie pracy – Przewodnik
Urząd pracy dostępny dla osób z niepełnosprawnością intelektualną – model naturalnej asystentury (link do filmu)